امام حسین (ع) پس از طلب اصلاح در امت جدش ،امر به معروف و نهی از منکر را از جمله اهداف قیام خود معرفی می کند:” و اینکه امر به معروف و نهی از منکر کنم.” مفهوم امر به معروف و نهی از منکر روشن است ولی چه تفاوتی میان امربه معروفی که در کتابهای فقهی آمده و شرایط خاصی دارد با امر به معروفی که امام حسین (ع)می فرمود و بدان عمل می کرد وجود دارد.این چگونه امر به معروفی است که باید برای تحقق آن دست زن و فرزند خود را گرفت و در بیابانی بی آب و علف ،با کسانی که به امر به معروف توجه نکرده اند جنگید و کشته شد ؟ در کتابهای فقهی برای امر به معروف و نهی از منکر شرایطی ذکر شده است که که انسان خوف ضرر نداشته باشد در صورتی که امام حسین (ع) با یقین به ضرر، امر به معروف کرد.شرایط حاکم بر جامعه ی عصر امام حسین (ع) طوری بود که: احکام قطعی اسلام ترک می شد،حدود الهی تعطیل شده بود و کسی که از سوی معاویه کاندیدای خلافت بر مسلمانان شده بود همواره شراب می خورد و به این کار تظاهر می کرد او سگ باز و میمون باز بود و همه مردم از این ویژگی او آگاه بودند. در چنین اوضاعی احکام اسلامی،یکی پس از دیگری انکار می شد و برای اندک مخالفتی با حکومت،به آسانی خون مسلمانان بر زمین می ریخت. نهی از منکر و موعظه نیز سودی نداشت از همین روی بود که امام حسین (ع) فرمود:"وقتی که مردم به حاکمی مثل یزید مبتلا شوند باید فاتحه ی اسلام را خواند.” البته در اواخر دوران حکومت معاویه نیز جز ظواهر محدودی، از اسلام چیزی باقی نمانده بود ولی وضع به گونه ای نبود که حاکمان بتوانند به راحتی به گناه تظاهر کنند و مردم نیز خاموش بمانند.در چنین اوضاعی که امر به معروف و نهی از منکر بی تاثیر است چه باید کرد؟ به روایت جابر، امام باقر (ع) فرموده است:” در این هنگام با آنها جهاد کنید تا به امر خدا گردن نهند.”

برگرفته از کتاب آذرخش کربلا..آیت الله مصباح یزدی